Vua Dưa Hấu Ðài Loan
[27/05/2007 - Tác giả: admin1 - Vietnam Review]
Vũ Ánh
Người Việt, 25.05.2007
Hình 1: Dưa hấu và dưa gang vàng bán trong nước và xuất khẩu của Liao Wen-pin, nhà canh tác dưa hấu nổi tiếng ở Ðài Loan. (Hình: MOI)
Hình 2: Phòng thí nghiệm cải tiến hạt giống thuộc công ty Known You Seeds của Chen Wen-ju, vua dưa hấu Ðài Loan. (Hình: MOI)
Hình 3: Ông Chen Wen-ju, người cải tiến hạt giống dưa hấu, dưa gang vàng, cà chua trái nhỏ như trái nho và nhiều loại hạt giống trái cây khác. Ông là người thành lập công ty nghiên cứu hạt giống rất nổi tiếng của Ðài Loan: công ty Known You Seeds. (Hình: MOI)
Là một đảo quốc, ít đất canh tác, nhưng Ðài Loan nổi tiếng là một quốc gia ở Ðông Bắc Á dẫn đầu về kỹ thuật trồng rau quả nhờ kỹ thuật canh tác và việc cải tạo đất. Trong số trái cây tại Ðài Loan, dưa hấu và dưa gang vàng là hai trong số những loại trái cây thu hút thị trường ngoại quốc nhất. Tại tất cả những chợ trái cây ở Ðài Loan, ít có bạn hàng nào là không biết đến Chen Wen-yu, một ông vua không ngai về nghiệp vụ cải tiến hạt giống dưa hấu, cà chua. Dưa hấu trồng bằng hạt từ công ty của Chen Wen-yu không lớn những trái không có hột, ruột chắc, vỏ mỏng và ngọt lịm. Ông sinh từ một gia đình nông dân năm 1925 tại một làng nhỏ và nghèo ở Nam Ðài Loan. Ngay từ lúc 11 tuổi, bố mẹ ông đã yêu cầu ông phụ họ lao động trên những cánh đồng trồng lúa và dưa hấu của gia đình sau giờ học.
Chen nhắc lại thuở thiếu thời này: “Thời điểm đó, đời sống của nông dân Ðài Loan vô cùng cực nhọc. Gia đình tôi cấy lúa nhưng không được ăn gạo vì phải bán gạo đi để có tiền chi dụng. Chúng tôi nuôi gà để bán trứng gà chứ không được ăn trứng gà. Cha tôi bắt chước những người khác, sau vụ lúa thì bắt đầu trồng bất cứ thứ gì mà những nông dân khác trồng. Hạt giống lúc bấy giờ rất xấu vì nông dân thực ra không hiểu gì về kỹ thuật trồng trọt ngoài việc cứ vùi hạt xuống đất rồi cho đó là đủ. Tôi thường thấy cha tôi đứng tần ngần trước những thửa ruộng của ông với vẻ thất vọng vì không hiểu sao mùa màng của mình kém cỏi đến như vậy. Tôi nghĩ ngay là phải có một cách nào để cải tiến lối canh tác và để cải tiến không có cách nào khác là phải học hỏi. Không học thì không có cách nào giúp gia đình thoát khỏi cảnh nghèo này”.
Chen Wen-yu thực hiện giấc mơ của mình bằng cách thi vào trường Ðại Học Nông Nghiệp 2 năm sau khi tốt nghiệp trung học. Tốt nghiệp xong, ông làm việc cho Phân Bộ Thí Nghiệm Trồng Cây Nhiệt Ðới thuộc Viện Nghiên Cứu Nông Nghiệp ở Fengshan. Vì đã trải qua những kinh nghiệm với gia đình, Chen Wen-yu định hướng nghiên cứu của mình vào việc cải tiến giống và canh tác nhiều vụ trên cùng một diện tích đất. Sau những cuộc thử nghiệm không ngừng, Chen thành công vào năm 1962 với hàng loạt loại giống mới được công bố và những thí nghiệm của Chen đã xây dựng nền tảng đầu tiên của một nền nông nghiệp tiến bộ ở Ðài Loan.
Với những cố gắng không ngừng nghỉ của Chen Wen-yu về cải tiếng hạt giống dưa hấu và dưa gang vàng, việc xuất cảng dưa hấu hàng năm đã đưa lại một số doanh thu đáng kể cho ngành canh tác cây trái xuất cảng, trong khoảng từ 100 đến 120 triệu NT. Sự phát triển của việc cải tiến hạt giống và môi trường canh tác đã mở đầu cho kỷ nguyên mới về trồng rau và cây ăn trái ở Ðài Loan.
Tuy nhiên, về lâu về dài, Chen Wen-yu nhận ra rằng, nghiên cứu cải tiến nông nghiệp mà vẫn còn phải dựa trên sự tài trợ của nhà nước sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn và giới hạn. Ðã đến lúc phải bước vào khu vực tư thì mới mong huy động được đủ vốn phát triển. Chen rời bỏ Viện Nghiên Cứu Nông Nghiệp sau 20 năm làm việc với hy vọng huy động được vốn để làm công việc mà mình thích thú.
Năm 1968, ở tuổi 42, Chen Wen-yu thành lập công ty Known-You Seed Co. Ông nói: “Tôi thành lập công ty tư nhân này với mục tiêu rất cao: làm sao khai sinh được loại hạt giống dưa hấu và dưa gang vàng tốt nhất thế giới, đa dạng và ngon. Sau đó mới tính đến chuyện khai sinh các loại hạt giống khác”. Mục tiêu của việc cải tiến giống không phải chỉ là giúp riêng gia đình ông mà cốt lõi của dự án là làm thịnh vượng mùa màng, cây trái tươi tốt hơn và có lời cho sức khỏe hơn cho toàn bộ nông dân Ðài Loan. Một trong những lý do mà Chen đầu tư chất xám vào việc tìm ra các loại hạt giống dưa hấu tốt vì lúc đó Ðài Loan là nước đầu tiên khai thác dưa hấu thành nước uống, một loại nước giải khát mà cả Á Châu lẫn Âu Châu đều thích.
Vì thế kể từ khi thành lập Known-you Seed Co, Wen chen-yu đã phát triển vào khoảng 1,100 loại hạt giống cây trái và rau khác nhau với 600 loại trong số đó đã được đưa vào sản xuất đại trà. Ðặc biệt nhất là công ty Known You Seed của Chen đã canh tác và tiếp tục cải tiến tất cả 285 giống dưa hấu khác nhau, chiếm khoảng 1/4 giống loại dưa hấu trên thế giới. Ngày nay, tại Ðài Loan trên 90% hạt giống cung cấp cho các nông dân canh tác đều là giống từ công ty của Chen Wen-yu. Và cũng nhờ vào việc cải tiến hạt giống, dưa hấu được trồng trên đảo Ðài Loan quanh năm và có thể trồng trên nhiều loại đất canh tác khác nhau.
Tổ chức thử nghiệm hạt giống của Hoa Kỳ All-America Selections, một tổ chức có nhiệm vụ phổ các loại hạt giống khác nhau qua canh tác đã trao 4 trong số 7 giải thưởng cao nhất hàng năm cho công ty Known-You Seed. Một nông dân chuyên trồng dưa hấu, ông Liao Kun-hai, sinh sống tại quận Yunlin, miền Trung Ðài Loan năm nay 46 tuổi, cho biết trong suốt 20 năm qua, ông thừa hưởng những mảnh đất canh tác dưới chân cầu Siluo. Do đất cứng và khô, Mùa Ðông rất lạnh và gió lớn cho nên vùng đất này chỉ có thể trồng khoai lang làm thực phẩm cho heo. Nhiều người nói đất canh tác này không thể trồng gì được. Nhưng một hôm Chen Wen-yu đến đây và khuyến khích gia đình ông trồng dưa hấu. Liao nhấn mạnh: “Chúng tôi dùng loại hạt giống của Chen thích hợp với loại đất canh tác này và kết quả khả quan. Số lượng thu hoạch gia tăng cùng với giá cả dưa hấu. Những gia đình khác trong làng cũng bắt chước chúng tôi và địa phương này trở thành vùng canh tác dưa hấu lớn nhất Ðài Loan”.
Nhưng Liao nói tới một điểm khá quan trọng tại Ðài Loan. Theo lời ông, công cuộc tranh tác rau quả ở Ðài Loan đã thay đổi trong những năm gần đây: Sau khi gia tăng số lượng thu hoạch, Ðài Loan bắt đầu gia tăng phẩm của trái cây Ðài Loan. Tất cả sự cải tiến phẩm lượng của trái cây, rau ở hòn đảo ngày nay trông mong phần lớn vào việc cải tiến hạt giống của công ty Known-You Seed, và mặt khác công ty này phổ biến cho nông dân Ðài Loan những kiến thức cập nhật về hạt giống cũng như kỹ thuật trồng trọt. Ngoài ra, việc cải tiến các loại hạt giống theo đường lối và chiến lược của Chen Wen-ju làm giảm giá thành của nông sản, kể cả việc ít phải dùng đến những thuốc trừ sâu. Môi trường canh tác vì thế cũng trong sạch hơn.
Năm nay, Ðài Loan được mùa trái cây. Những trái mận, ổi, dưa hấu, dưa gang vàng, lê táo cũng như nhiều loại trái cây khác nhất là nhãn và vải được bày bán khắp các chợ, giá rẻ và tươi. Theo những tờ tạp chí chuyên về nông nghiệp ở Ðài Loan, người nông dân ở hòn đảo này hiện coi Chen Wen-ju là một người hùng, là một ân nhân. Riêng đối với các nhà canh tác dưa hấu ở Ðài Loan, Chen Wen-ju là một Ông Vua Dưa Hấu và nhờ vào vua dưa hấu nên Ðài Loan là quốc gia duy nhất trên thế giới có “bốn mùa dưa hấu”.
http://www.vietnamreview.com/modules.php?name=News&file=article&sid=6397
